حجاب استایل‌ها؛ بازتعریف حجاب یا تهدید هویت دینی برای زنان؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، خانم نرگس مسیبی ساری، فعال فرهنگی در گفت‌وگویی با اشاره به پدیده «حجاب‌استایل و استحاله آرام هویت دینی»، اظهار کرد: در سال‌های اخیر پدیده‌ای با عنوان «حجاب استایل» یا «استایل محجبه مدرن» در فضای اجتماعی و رسانه‌ای ایران و جهان اسلام پدیدار شده است که این پدیده در ظاهر با حفظ چارچوب‌های پوشش دینی همراه است اما در لایه‌های عمیق‌تر، نوعی بازتعریف و جابه‌جایی مفهومی در معنای حجاب را رقم می‌زند، در واقع، در این رویکرد، حجاب از یک «امر معنوی و اخلاقی» به یک «ابزار زیبایی‌شناسی و نمایش خود» تبدیل شده است.
«جلوه‌گری» در کمین عفت و حیا
بنابر روایت حوزه، وی مطرح کرد: از دید روان‌شناسی اجتماعی، «جلوه‌گری» یکی از مکانیزم‌های طبیعی انسان برای کسب توجه و تأیید اجتماعی است اما زمانی که جلوه‌گری در حیطه هویت زنانه بیش از حد برجسته شود، تمرکز جامعه از توانمندی‌های فکری، اخلاقی و علمی زنان به جنبه‌های ظاهری و جنسیتی معطوف می‌گردد و این امر به‌صورت نامحسوس، فرآیند تضعیف ارزش‌های عفاف، حیا و کرامت زن را فعال می‌کند، در واقع زن در چنین فضایی بیش از آنکه «دیده‌بان معنا» باشد، به «موضوع نگاه» تبدیل می‌شود.
مسیبی ساری ادامه داد: روان‌شناسان معتقدند تکرار و نرمال‌سازی این نوع جلوه‌گری، باعث بازآموزی جمعی در سطح ناخودآگاه اجتماعی می‌شود، یعنی جامعه به‌تدریج، توجه خود را از درون‌گرایی، اندیشه و فضیلت به بیرون‌گرایی و نمایش ظاهر معطوف می‌کند و زنان نیز به جای اینکه بر توان ذهنی و شخصیت مستقل خود تأکید کنند، در مسیری قرار می‌گیرند که «ارزش دیده شدن» اهمیت می‌یابد نه «ارزش بودن».
فعال فرهنگی گفت: از منظر فلسفه اسلامی، حجاب صرفاً پوشش فیزیکی نیست، بلکه نظامی اخلاقی و معنوی است که هدفش صیانت از گوهر هویت انسانی است، در فلسفه اسلامی زن به عنوان سرچشمه لطافت، عقلانیت و تربیت شناخته می‌شود و حجاب ابزاری است برای پاسداری از این مقام والا، نه محدودکننده آن.
مسیبی ساری در ادامه افزود: قرآن کریم و سنت نبوی، فلسفه حجاب را در دو محور دانسته‌اند؛ اول، عدم جلوه‌گری و تحریک نگاه در سطح جامعه و دوم، توجه به وجوه شخصیتی، علمی و انسانی زن.
وی عنوان کرد: وقتی حجاب به ابزاری برای زیبایی و خودنمایی تبدیل می‌شود، فلسفه‌اش از «پنهان‌سازی وجه زنانه برای حفظ حرمت انسانی» به «نمایش کنترل‌شده زنانه برای دیده شدن بیشتر» دگرگون می‌گردد که در این حالت، حجاب نه تنها حافظ کرامت زن نمی‌شود، بلکه پوششی فریبنده برای همان «منِ نمایشی» است که اسلام قصد تعالی آن را داشته است.
«حجاب» همان خودمراقبتی فرهنگی است
مسیبی گفت: در حقیقت حجاب از نگاه دین، نوعی «خودمراقبتی فرهنگی» است؛ سپری در برابر فرسایش معنوی و نگاه مصرفی به زن که هدف آن حذف زیبایی نیست، بلکه هدایت زیبایی در مسیر پاکی و تعادل است و زنان نیز در این نگرش، نه به عنوان جسمی قابل تماشا، بلکه به مثابه وجودی اندیشمند، فعال و اثرگذار در اجتماع شناخته می‌شوند، بنابراین پدیده حجاب استایل، اگرچه ظاهراً همسو با پوشش اسلامی به نظر می‌رسد اما در سطح روان‌شناختی و فرهنگی می‌تواند به تدریج مفهوم «حیا و عفاف» را از حجاب جدا کند.
خرد و حرمت وجودی زن، در روح اسلام تجلی پیدا می‌کند
آنچه اسلام که می‌خواهد «بازگشت به اصل حجاب به‌مثابه نماد آگاهی، خرد، و حرمت وجودی زن است» یعنی آن پوششی که قدرت دیده شدن را از جسم به روح و فکر منتقل می‌کند و زمینه‌ساز جامعه‌ای مبتنی بر احترام، تعادل و رشد معنوی می‌شود.
ارسال نظر