شعله‌ورشدن آتش نبرد ناو‌های هواپیمابر در چین/ غول فولادی به میدان آمد

اما بر اساس تحلیل‌های افسران سابق نیروی دریایی آمریکا، این ناو جدید ممکن است تنها ۶۰ درصد از ظرفیت عملیاتی یک ناو ۵۰ ساله آمریکایی مانند کلاس «نیمیتز» را داشته باشد. این گزارش، بر پایه بررسی‌های دقیق از طراحی فوجیان، به کاوش در مزایا، محدودیت‌ها و چشم‌انداز آینده این دستاورد چینی می‌پردازد.

فوجیان، که انتظار می‌رود به‌زودی وارد خدمت شود، نمایانگر جهشی تکنولوژیکی برای نیروی دریایی چین است. این ناو با جابه‌جایی ۸۰ هزار تن، نزدیک‌ترین رقیب برای ناو‌های ۹۷ هزار تنی کلاس نیمیتز آمریکا به حساب می‌آید. برخلاف دو ناو قبلی چین (لیائونینگ و شاندونگ) که از سکوی پرش هوایی برای پرتاب هواپیما‌ها استفاده می‌کنند، فوجیان مجهز به سیستم پرتاب الکترومغناطیسی (EMALS) است. 

این فناوری پیشرفته، که تنها در ناو آمریکایی «یواس‌اس جرالد آر. فورد» یافت می‌شود، اجازه می‌دهد که هواپیما‌ها با بار سلاح و سوخت سنگین‌تری بلند شوند و اهداف دشمن را از فواصل دورتر مورد حمله قرار دهند. چنین نوآوری‌ای، چین را به‌عنوان یکی از معدود کشور‌ها با قابلیت‌های برتر در عملیات هوایی دریایی معرفی می‌کند.

با این حال، افسران سابق آمریکایی مانند «کارل شوستر» کاپیتان بازنشسته نیروی دریایی که بر روی دو ناو آمریکایی خدمت کرده، و «کیث استوارت» خلبان سابق دریایی، بر محدودیت‌های طراحی عرشه پرواز فوجیان تأکید دارند. پس از بررسی عکس‌ها و ویدیو‌های منتشرشده، آنها اشاره می‌کنند که پیکربندی عرشه، سرعت پرتاب و فرود هواپیما‌ها را محدود می‌کند. به‌طور خاص، دو سکوی پرش هوایی جلو در بخش میانی-جلو عرشه قرار گرفته‌اند؛ جایی که هواپیما‌های جنگنده جی-۱۵ یا جی-۳۵ هنگام فرود از روی آنها عبور می‌کنند. این امر، عملیات پرتاب را موقتاً متوقف می‌سازد و کارایی کلی را کاهش می‌دهد.

شوستر توضیح می‌دهد که زاویه منطقه فرود در فوجیان تنها شش درجه از مرکز منحرف است؛ در حالی که در ناو‌های نیمیتز این زاویه ۹ درجه است. این تفاوت کوچک، فضای بین نوار فرود و سکو‌های پرش هوایی جلو را محدود می‌کند. علاوه بر این، باند فرود فوجیان طولانی‌تر از نیمیتز است و بیش از حد به بخش جلویی عرشه نزدیک می‌شود، جایی که هواپیما‌ها برای پرتاب آماده می‌شوند.

نتیجه این طراحی، کاهش فضای مانور برای جابه‌جایی هواپیما‌های فرودآمده است. افسران آمریکایی هشدار می‌دهند که این محدودیت‌ها می‌تواند منجر به برخورد‌های احتمالی روی عرشه شود؛ مگر اینکه سرعت عملیات هوایی کاهش یابد تا از حوادث جلوگیری شود.

این مسائل ابتدا توسط یک بلاگر نظامی چینی در وبلاگ «هایشیکسیانفنگ»، پس از تماشای مستندی در CCTV مطرح شد. وی اشاره کرد که عبور هواپیما‌ها از روی سکو‌های پرش هوایی هنگام فرود، فرایند پرتاب را مختل می‌کند. این نظرات توسط روزنامه «چوسون ایلبو» کره جنوبی بازتاب یافت و سپس توسط CNN بررسی شد.

شوستر و استوارت با تأیید این تحلیل‌ها، تأکید می‌کنند که طراحی از صفر فوجیان (بدون تجربه پیشین در سیستم‌های سکوی پرش هوایی) احتمالاً عامل اصلی این محدودیت‌هاست. آنها می‌گویند که سکو‌های پرش هوایی جلو در فوجیان طولانی‌تر از نیمیتز هستند، که این امر فضای عملیاتی را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد.

چین تحت رهبری «شی جین‌پینگ» با سرعت خیره‌کننده‌ای در حال گسترش ناوگان دریایی خود است تا به بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان تبدیل شود. با این حال، در حوزه ناو‌های هواپیمابر، آمریکا با ۱۱ ناو فعال (از جمله ۱۰ ناو کلاس نیمیتز) برتری عددی دارد؛ در حالی که چین تنها دو ناو دارد و فوجیان سومین آن خواهد بود.

نیمیتز که در سال ۱۹۷۵ وارد چرخه خدمت شد، اخیراً وارد دریای جنوبی چین شده و آخرین مأموریت خود را پیش از بازنشستگی در سال آینده انجام می‌دهد. در مقابل، تصاویر ماهواره‌ای گرفته‌شده در ماه سپتامبر نشان می‌دهد که فوجیان در جزیره «هاینان» لنگر انداخته و آماده مراسم به آب انداخته‌شدن است. این تحرکات همزمان با سفر «دونالد ترامپ» به منطقه، با توقف در مالزی، ژاپن و کره جنوبی، رخ می‌دهد و تنش‌های دریای جنوبی چین را برجسته می‌سازد.

رسانه‌های دولتی چین، مانند «گلوبال تایمز»، فوجیان را تحسین می‌کنند. «ژانگ جونشه» کارشناس نظامی، می‌گوید آزمایش‌های موفق برخاستن جنگنده‌های از روی ناو، نشان‌دهنده تسلط ارتش آزادی‌بخش خلق بر EMALS است و چین را به قدرت برتر ناو‌های هواپیمابر تبدیل می‌کند. وی بر پیشرفت در مهارت‌های کارکنان دریایی تأکید دارد؛ اما شوستر معتقد است فوجیان بیشتر یک پلتفرم آزمایشی است و ناو بعدی چین، از نوع ۰۰۴ که ساخت اولیه آن آغاز شده است، درس‌های آموخته‌شده در طول ساخت فوجیان را بر روی این ناو هواپیمابر جدید اعمال خواهد کرد.

استوارت هشدار می‌دهد که چین هنوز در این حوزه چندان حرفه‌ای نشده است. وی می‌گوید که نفس ساخت ناو جدید خوب است، اما قرارگرفتن در شرایط عملیات واقعی، به‌ویژه در شب‌های طوفانی با امواج ۱۸ فوتی و سوخت کم، مهارت واقعی را محک می‌زند. بسیاری از خلبانان در چنین شرایطی ترس را تجربه می‌کنند، و چین باید با تمرین‌های گسترده، این دانش را کسب کند.

در نهایت، فوجیان نمادی از گام بلند چین در جهت دست‌یافتن به برتری دریایی است؛ اما محدودیت‌های آن نشان می‌دهد که دستیابی به فناوری، به تنهایی کافی نیست. تجربه عملی و طراحی بهینه، کلید برتری است. با ادامه رقابت دریایی، جهان شاهد خواهد بود که آیا چین می‌تواند این شکاف را پر کند یا آمریکا همچنان سلطه خود را حفظ خواهد کرد.