بازی دوگانه چین در جنگ اوکراین | 3 پیشنهاد نشنال‌اینترست برای مقابله با نفوذ چینی ها در اروپا
به گزارش اقتصادنیوز، درحالی که دولت ترامپ تمام تمرکز خود را بر پایان دادن به جنگ در اوکراین معطوف کرده است، چین به صورت همزمان، از روسیه پشتیبانی و حمایت می‌کند و از طرفی، به چشم‌انداز بازسازی پساجنگ در اوکراین می‌نگرد.
آنتونیا لورا پاپ در نشنال‌اینترست نوشت: جلوگیری از ورود چین به آینده اقتصادی و امنیتی اوکراین، برای حفظ ثبات در عرصه اروپایی و جلوگیری از همسویی بیشتر روسیه و چین ضروری است.
اقتصادنیوز: شبیه‌سازی‌های درگیری با تایوان نشان می‌دهد که چین برای جلوگیری از مداخله غرب، ممکن است مسیرهای ارتباطی و دریای عمیق پاسیفیک را مختل کند که برای جوامع کوچک‌تر، فاجعه‌بار خواهد بود.
بازیگری چین در دو نقش متضاد
نویسنده این یادداشت مدعی شده است: پکن تلاش کرده تا با نشان دادن خود به‌عنوان عضوی مسئول در شورای امنیت سازمان ملل، موضعی ضد جنگ را اتخاذ کند؛ اما در عمل، چین به‌عنوان اصلی‌ترین پشتیبان ماشین جنگی روسیه است. تنها ۲۰ روز پیش از آغاز تهاجم گسترده روسیه علیه اوکراین در سال ۲۰۲۲، شی جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین شراکت راهبردی بدون محدودیت خود را امضا کردند؛ و سه سال بعد، گسترش روابط دوجانبه آنها کاملا آشکار است.
چین تامین کننده اصلی قطعات حیاتی مورد نیاز روسیه برای جنگنده‌ها و تولید پهپادها است. همچنین پکن با انتقال مواد دوکاربردی که مسکو از آنها برای تولید تسلیحات بهره‌برداری می‌کند، پشتیبانی قابل‌توجهی را از پایگاه صنعتی دفاعی روسیه ارائه می‌دهد. این دو کشور از فوریه ۲۰۲۲ ده‌ها رزمایش نظامی مشترک را انجام داده‌اند.
حمایت اقتصادی پکن از مسکو
چین اکنون بزرگ‌ترین مشتری سوخت‌های فسیلی روسیه است و ماهانه میلیاردها دلار نفت خام، زغال‌سنگ و سایر محصولات انرژی را از روسیه خریداری می‌کند. در حاشیه اجلاس اخیر سازمان همکاری شانگهای، چین و روسیه توافق‌نامه‌ای بزرگ را برای ساخت خط لوله گازی جدید «قدرت سیبری ۲» امضا کردند.
از سویی، پکن در دورزدن تحریم‌های روسیه نقشی کلیدی دارد. ماه گذشته کشتی‌های چینی در کریمه مشاهده شدند و نفتکش‌هایی که گاز طبیعی مایع تولیدشده در پروژه‌های تحت تحریم روسیه را حمل می‌کردند، در بنادر چین پهلو گرفتند.
محاسبات ژئوپلیتیک
حمایت چین از تلاش‌های جنگی روسیه به این دلیل است که این اقدامات به نفع پکن است. منابع غیررسمی می‌گویند که وزیر خارجه چین تابستان امسال به مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرده است که چین نمی‌تواند شکست روسیه در اوکراین را بپذیرد؛ چرا که این امر به آمریکا اجازه می‌دهد تا تمرکز خود را بر تعامل در منطقه هند- اقیانوس آرام افزایش دهد.
معقول‌ترین گزینه روی میز کدام است؟
از طرفی، چین در تلاش است تا اوکراین را به هاب جدیدی برای طرح مبتکرانه کمربند خود تبدیل کند. پکن طرح صلح خود را ارائه داده است؛ طرحی که از سوی سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه معقول‌ترین گزینه روی میز توصیف شده است. در این طرح، چین آمادگی خود را برای کمک به بازسازی معماری امنیتی پساجنگ در اوکراین اعلام کرده است. لاوروف نیز در قدردانی از حمایت چین از روسیه، خواستار حضور چین در میان تضمین‌کنندگان امنیتی اوکراین، همراه با سایر اعضای دائم شورای امنیت شد.
همزمان، پکن روابط خود را با کی‌یف نیز گسترش داده است. در ماه اوت و برای نخستین بار از زمان استقلال اوکراین از اتحاد جماهیر شوروی، شی جین‌پینگ پیام تبریک روز استقلال را برای کی‌یف ارسال کرد. در مارس ۲۰۲۵، آژانس توسعه چین اعلام کرد که آماده ارائه کمک برای فرایند بازسازی اوکراین است. همچنین در همان ماه، اوکراین و چین توافق‌های تجاری جدیدی امضا کردند که بازار چین را به محصولات کشاورزی اوکراین گشود.
سود ترکیه در بخش انرژی
تلاش چین برای نزدیکی به اوکراین، در سایه سرمایه‌گذاری‌های راهبردی پکن در منطقه دریای سیاه صورت می‌گیرد. چین قصد دارد تا پروژه عظیم بندر «آنالیکیا» را در گرجستان بسازد؛ اقدامی که پس از ایجاد مشارکت راهبردی میان تفلیس و پکن مطرح شد. ترکیه نیز از سرمایه‌گذاری‌های راهبردی چین، به‌ویژه در بخش انرژی، بهره‌مند شده است.
وابستگی اروپا به بازیگری جدید
اگر صلح در اوکراین به گسترش ابتکار طرح کمربند چین منجر شود، در آن صورت همکاری‌ها در حوزه انرژی، مخابرات و سیستم‌های حمل‌ونقل در سراسر اروپا بیشتر خواهد شد که نتیجه آن، وابستگی اروپا به بازیگری جدید تمامیت‌خواه است. به‌علاوه، دبیرکل ناتو هشدار داده است که روسیه ممکن است ظرف پنج سال آینده بار دیگر علیه متحدان اروپایی دست به اقدام نظامی بزند. اگر سرمایه‌گذاری‌های چین در زیرساخت‌های حیاتی اروپا بدون نظارت باقی بماند، پکن می‌تواند از نفوذ خود بر زیرساخت‌هایی که برای طرح‌های جنگی ناتو علیه روسیه ضروری‌اند، استفاده کند.
آمریکا نگران نفوذ چین است
نویسنده در ادامه به ارائه پیشنهادهایی برای مقابله با نفوذ چین در اروپا می‌پردازد. او تلاش چین برای بهره‌برداری از بازسازی اوکراین را به‌عنوان بستری برای پیشبرد طرح ابتکاری کمربند خود در اروپا می‌داند و معتقد است که آمریکا باید کی‌یف را به ابزارهای لازم برای مقابله با نفوذ چین مجهز کند.
۱. توسعه سازوکار غربالگری سرمایه‌گذاری
آمریکا باید به اوکراین کمک کند تا سازوکاری را برای غربالگری سرمایه‌گذاری خارجی شبیه به «کمیته سرمایه‌گذاری خارجی آمریکا» ایجاد کند. دولت فدرال باید متخصصان امنیت اقتصادی اوکراین را آموزش دهد تا این سازوکار غربالگری بتواند به مرکز مقابله با سرمایه‌گذاری‌های کشورهای اقتدارگرا تبدیل شود.
۲. ایجاد سپر امنیت اقتصادی در اروپای شرقی
آمریکا باید با متحدان منطقه‌ای مانند رومانی، مولداوی، لهستان و کشورهای بالتیک همکاری کند تا یک سپر امنیت اقتصادی را در اروپای شرقی ایجاد کند؛ بدین صورت، آمریکا می‌تواند از گسترش بیشتر سرمایه‌گذاری‌های راهبردی چین در جناح شرقی ناتو جلوگیری کند. این سپر به کشورهای منطقه اجازه می‌دهد تا سازوکارهای غربالگری سرمایه‌گذاری خارجی خود را با یکدیگر هماهنگ کرده و اطلاعات اقتصادی مرتبط با تهدیدات ناشی از روسیه و چین را به اشتراک بگذارند. رومانی در حال حاضر چنین سازوکاری را عملیاتی کرده است.
۳. استفاده از چارچوب‌های منطقه‌ای چندجانبه
آمریکا باید همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه خود را ادامه دهد و از چارچوب‌هایی مانند ابتکار سه‌دریا، که سازوکاری سیاسی برای تقویت اتصال‌پذیری در اروپای مرکزی و شرقی است و واشنگتن در آن شریک راهبردی محسوب می‌شود، برای افزایش آگاهی درباره رفتارهای مخرب چین استفاده کند.
علاوه بر این، ابتکار سه‌دریا هم می‌تواند ابزار تأمین مالی پروژه‌های اتصال‌پذیری و تقویت کریدور شمال‌جنوب اروپا باشد و هم به ایجاد موضعی مشترک در برابر سرمایه‌گذاری‌های چین در اروپای شرقی و بالکان غربی کمک کند.
رقابت قدرت‌های جهانی بر سر اروپا
به ادعای نویسنده این یادداشت، ممانعت از دخیل شدن چین در بازسازی اوکراین یک ضرورت راهبردی برای آمریکا و متحدان اروپایی آن است. چنین اقدامی نه‌تنها برای حفظ جایگاه در چارچوب رقابت قدرت‌های بزرگ ضرورت دارد، بلکه در راستای حفاظت از نظم بین‌المللی که مبتنی بر قواعد است نیز خواهد بود. به عقیده نویسنده، آمریکا نباید اجازه دهد که چین از یک‌سو به تداوم تهاجم روسیه که زیرساخت‌ها و صنایع اوکراین را نابود کرده کمک کند، و از سوی دیگر منفعت لحاظ مالی و دیپلماتیک از بازسازی این کشور ببرد.
ارسال نظر